Ken je dat gevoel? Dat je zo’n lekker overzichtelijke to do lijst hebt en helemaal voorbereid van start gaat om eens even lekker alles af te vinken? Tot je jezelf met een moe hoofd terugvindt achter je beeldscherm. Geïrriteerd over alles, de concentratie van een goudvis en hoofdpijn waar je u tegen zegt. Je hebt een overprikkeld brein. Dat gebeurt je niet nog een keer!
Wat komt aan bod:
- Wat is een overprikkeld brein?
- Oorzaken van een overprikkeld brein
- Consequenties van een overprikkeld brein
- Omgaan met een overprikkeld brein
- Time management technieken tegen een overprikkeld brein
- Overprikkeld brein samenvatting
- Veelgestelde vragen over een overprikkeld brein
Wat is een overprikkeld brein?
Een overprikkeld brein is een brein dat teveel prikkels heeft gehad. Daardoor is de informatieverwerking verstoord en reageert je brein niet zoals je dat gewend bent. Het boek over het brein van Charlotte Labee gaat dieper op achtergronden in. Wij houden het kort: wat is overprikkeling nou eigenlijk? Een eenvoudige metafoor om je te helpen het te begrijpen:
Zie je brein voor je als een brede snelweg. Er komen allerlei prikkels binnen, dat zijn de auto’s op de snelweg. Hoe meer prikkels, hoe drukker de snelweg. Tot het punt waarop een flinke file ontstaat. Dat betekent dat sommige prikkels nog probleemloos de eindstreep halen. Maar andere prikkels komen ernstig vertraagd aan en sommige halen zelfs helemaal het eindpunt niet.
Alle prikkels op die snelweg in je hoofd kun je grofweg in 3 categorieën verdelen:
- Zintuiglijke prikkels
- Cognitieve prikkels
- Emotionele prikkels
Dus alles wat je zintuigen waarnemen, alles wat je aan informatie tot je neemt en alles waar je emoties op reageren. Dat zijn nogal wat prikkels op een dag! Geen wonder dat je soms een overprikkeld brein hebt.
Hoe voelt overprikkeling? Er zijn allerlei symptomen waaraan je een overprikkeld brein kunt herkennen. Het uit zich bij iedereen anders. Heb jij een overprikkeld brein? Symptomen zijn bijvoorbeeld:
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Geheugenproblemen
- Stemmingswisselingen
- Een gestrest gevoel
- Slaapproblemen
- Concentratieproblemen
- Snel afgeleid zijn
- Geïrriteerdheid
Oorzaken van een overprikkeld brein
Een overprikkeld brein kan op allerlei verschillende manieren ontstaan. Je weet nu dat er grofweg 3 soorten overprikkeling zijn te onderscheiden. Een overprikkeld brein ontstaat door verschillende oorzaken.
- Zo kan een dag achter de computer met naast je nog een tablet en een telefoon gemakkelijk zorgen voor overprikkeling. Je bent constant aan het schakelen tussen verschillende devices en verschillende informatiestromen. Bovendien krijg je de nodige notificaties. Voor je lijf misschien allemaal niet zo lastig, je brein is er des te drukker mee.
- Ook wanneer je planning niet in orde is, loop je kans op een overprikkeld brein. Heb jij een agenda waarin niet duidelijk is hoe lang taken duren of plan je veel te krap? Dan slaat je brein vast. Prikkelgevoeligheid zorgt dat het overzicht na verloop van tijd weg is en daarmee gooi je tijd en energie weg. Heb je de planning alleen in je hoofd? Dan houd je minder hersencapaciteit over om te excelleren in je werk.
- Stel jij duidelijke prioriteiten? Maak je onderscheid tussen urgente zaken en dingen die wel even kunnen wachten? Als onduidelijk is waar je nú actie op moet ondernemen, weet je niet meer waar je moet beginnen. Je ziet je takenlijst als een groot geheel en dat kan overweldigend voelen. Overprikkeldheid ligt op de loer, want je moet nog zóveel doen! Terwijl je echt niet alles nú hoeft te doen. Dat gestreste gevoel is funest voor je productiviteit en zorgt voor chronische overprikkeling.
- Stress is iets dat je absoluut wilt vermijden. Chronische overprikkeling door stress op je werk kan resulteren in een burn-out en andere serieuze problemen. Ook wanneer je persoonlijke verplichtingen zwaar op je drukken, heb je een overprikkeld zenuwstelsel en overprikkeld brein. Dat is ongezond wanneer het te lang duurt en maakt je bovendien ongelukkig.
Hoe gestrester je bent, hoe meer je rust en ontspanning voor je uit gaat schuiven. Je hebt toch geen tijd voor die lunchwandeling! En een uurtje sporten? Nee joh, beter werk je even die laatste mails weg. Niet meer doen, rust en ontspanning zijn key voor een gezond, productief en efficiënt leven. Het voorkomt dat je in de fase van chronische overprikkeling komt en helpt je met energie aan iedere dag te beginnen.
Consequenties van een overprikkeld brein op jouw time management
Overzicht hebben over het werk dat gedaan moet worden, taken prioriteren en vervolgens een goede planning maken zijn essentieel voor een succesvolle werkdag. Met een overprikkeld brein zijn dit juist de executieve functies die verslechteren. Tel daarbij op een verminderde concentratie en tragere besluitvorming en zie daar: het recept voor een inefficiënte, onproductieve werkdag.
Heb jij snel last van overprikkeling op het werk? Als je de symptomen van overprikkeling zoals hierboven staan herkent, kun je ook op tijd actie ondernemen. Met een moe hoofd aan het werk gaan, is geen goed idee. Je resultaten zullen lijden onder je overprikkeldheid en alles kost meer tijd en energie.
Omgaan met een overprikkeld brein
De consequenties van een overprikkeld brein op jouw time management zijn dus groot. Tijd om daar iets aan te doen. Wij geven je graag praktische tips en tricks om beter om te gaan met een overprikkeld brein.
Misschien vraag je je af: kan overprikkeling overgaan? Het belangrijkste om te onthouden is dat overprikkeling voor een keertje niet gelijk het einde van de wereld is. Kom je met een moe hoofd thuis na een lange werkdag, doe de rest van de avond lekker rustig aan, ga op tijd naar bed en je zult zien dat je de dag erna weer fris en fruitig bent.
Heb je vaker last van een overprikkeld brein, dan kunnen deze tips voor wat te doen bij een overprikkeld brein je helpen weer energiek door het leven te gaan:
- Herken overprikkeling. Je kunt pas werken aan een overprikkeld brein als je herkent dat je het hebt.
- Ga mediteren of beoefen mindfulness. Dat geeft ontspanning en helpt je hoofd tot rust te brengen. Ook ademhalingsoefeningen kunnen hierbij goed helpen.
- Stop multitasking. Misschien ben je voor je gevoel heel efficiënt en productief als je meerdere dingen tegelijk doet, de wetenschap bewijst anders. Je kunt beter met volle aandacht het 1 doen en daarna het ander. Dat levert veel betere resultaten op.
- Doe een braindump. Door alles wat in je hoofd zit op te schrijven, speel je hersencapaciteit vrij voor nieuwe prikkels. En bonus: je vergeet niets meer! Zet een overprikkeld brein pdf klaar en maak een dagelijkse gewoonte van je braindump.
- Houd prikkels buiten. Ben je overgevoelig voor geluid en prikkels? Met een noise cancelling koptelefoon hoor je niets meer om je heen. Ideaal om tot rust te komen! Maar beperk het gebruik wel, als je brein te weinig wordt blootgesteld aan prikkels, word je er juist gevoeliger voor. Te duur in aanschaf? Tegen een overprikkeld brein tweedehands zo’n koptelefoon aanschaffen is een prima alternatief.
- Schrap in je agenda. Overzicht houden is lastig met een overprikkeld brein. Pak je agenda er daarom bij en streep onbelangrijke taken eruit. En kijk wat je door kunt schuiven naar een lager moment. Dan kun je daarna focussen op wat écht belangrijk is en zonder stress door je dag gaan.
Time management technieken tegen een overprikkeld brein
Oké, omgaan met overprikkeling is 1 ding. Maar beter is het natuurlijk om een overprikkeld brein bij werken op kantoor en thuiswerken te voorkomen. Het gevoel van overprikkeling en alle symptomen van overprikkeldheid zijn echt niet fijn. Daarom deze tips om te zorgen dat je die situatie in het vervolg voor kunt zijn:
- Ga offline. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar je hebt echt geen WiFi nodig om dat belangrijke rapport te tikken of een dossier te lezen. Het beperkt de mogelijkheden voor afleiding en zorgt ervoor dat je ook eens rustig uit het raam gaat zitten kijken. Even geen nieuwe informatie, grappige filmpjes of nieuwsupdates. Rust, veel fijner!
- Gebruik de pomodoro-techniek. Kies een blok van 25 of 50 minuten waarin je aan een taak werkt. Je laat je door niets of niemand afleiden en sluit het blok af met 5 of 10 minuten pauze. Lekker efficiënt en aan het eind van de dag zul je zien hoe productief je bent geweest.
- Zet notificaties uit. Ben je wel online, zet dan in elk geval de notificaties van je telefoon en je mailprogramma uit. Ook al doe je niet actief iets met meldingen, ze storen je wel in je concentratie en leiden je af van je taak. Het kost je brein energie te bedenken: hier hoef ik niets mee. En die energie kun je wel beter gebruiken.
- Maak een realistische planning. Hoe optimistisch je ook bent, iedereen heeft evenveel tijd. Zorg dat je taken realistisch inplant zodat je niet hoeft te haasten en stressen. Een overprikkeld brein door stress is wel het laatste waar je op zit te wachten.
- Vergeet je privéleven niet. Werk is leuk mede dankzij de afwisseling met privé. Je brein krijgt de kans te ontspannen en tot rust te komen terwijl je rustig op de bank zit met een kop koffie, met je kinderen speelt of bij je ouders op bezoek gaat. Ga je weer aan het werk, dan heeft je brein weer frisse energie.
- Houd regelmatig pauzes. Als je stress hebt, ben je geneigd pauzes te skippen. Maar daar krijg je juist een overprikkeld brein van. Het is nu eenmaal nodig regelmatig ‘uit’ te gaan om een moe hoofd en andere symptomen van overprikkeldheid te voorkomen. En bovendien is het ook nog eens veel beter voor je creativiteit. Inplannen dus, die pauzes en rustmomenten!
Een overprikkeld brein voorkom je dus vooral door gezonde gewoonten en de juiste omgeving voor jou. Dat kan ook betekenen dat je strenger je grenzen moet bewaken. Een realistische planning maken of de pomodoro-techniek gebruiken, heeft pas zin als je je dan ook aan de ‘regels’ houdt. Dus tijdens je pomodoro-tijd ga je niet zitten kletsen met je collega en de taak die op je planning staat, doe je ook echt op dát moment. Dat vereist wat assertiviteit en zelfinzicht, maar het zal je uiteindelijk rust in je hoofd geven en een voldaner gevoel na je werkdag.
Overprikkeld brein samenvatting
Een overprikkeld brein kan iedereen overkomen. Je herkent de signalen als hoofdpijn, vermoeidheid en verminderde concentratie vanzelf als je er op gaat letten. Dan kun je bijvoorbeeld gaan mediteren of een braindump doen. Beter is het een overprikkeld brein te voorkomen, bijvoorbeeld door realistisch te plannen, notificaties uit te zetten en de pomodoro-techniek in te zetten. Met gezonde gewoonten voorkom je een overprikkeld brein. Zodat jij elke dag het beste van jezelf kunt laten zien!
Meer inspiratie op social media
Een overprikkeld brein herkennen en voorkomen gaat jou vanaf nu makkelijk af. Maar er zijn nog veel meer tips om jouw time management naar een volgend niveau te brengen. Kom regelmatig terug op dit blog om nog efficiënter en productiever te worden.
Wil je elke dag op de hoogte blijven van de nieuwste kennis en inzichten over persoonlijke effectiviteit, gesprekstechnieken en manieren om slim samen te werken? Volg Tijdwinst en Björn op Instagram en mis geen enkel nieuwtje meer!
Training om een overprikkeld brein te voorkomen
Een overprikkeld brein kan op verschillende manieren ontstaan. De gevolgen kunnen serieus groot zijn. Om te voorkomen dat een overprikkeld brein jouw persoonlijke effectiviteit in de weg komt te staan, raden we de 1-daagse training Time Management aan.
Wil je jouw effectiviteit nog verder vergroten door te werken met de juiste prioriteiten? Kijk dan ook eens naar de 1-daagse training Assertiviteit. Daarin leer je onder andere grenzen aan te geven en te bewaken. Nooit meer een overprikkeld brein voor jou!
Veelgestelde vragen over een overprikkeld brein
-
Wat is een overprikkeld brein en wat zijn de symptomen?
Er zijn talloze symptomen van overprikkeling. Denk bijvoorbeeld aan:
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid
- Concentratieproblemen
- Geïrriteerdheid
-
Wat zijn de belangrijkste oorzaken van een overprikkeld brein?
Een overprikkeld brein wordt vaak veroorzaakt door één van deze factoren:
- Omgevingsfactoren, je hebt een drukke thuis- of werklocatie
- Genetische aanleg, je bent bijvoorbeeld hooggevoelig
- Levensstijl, je hebt lawaaiig werk of prikkelrijke hobby’s
- Medische aandoeningen, bijvoorbeeld autisme, adhd of NAH
-
Hoe kan ik herkennen of ik een overprikkeld brein heb?
Er is geen overprikkeling test, maar je herkent overprikkeling aan de symptomen: een gestrest gevoel, hoofdpijn of concentratieproblemen bijvoorbeeld.
-
Welke effecten kan een overprikkeld brein hebben op mijn dagelijks functioneren?
Je dagelijks functioneren wordt negatief beïnvloed door overprikkeling. Zo ben je moe, minder productief of geïrriteerd. In de overprikkeld brein tour leer je hier meer over.
-
Wat zijn enkele strategieën om een overprikkeld brein te kalmeren en te ontspannen?
Je kunt een overprikkeld brein op verschillende manieren kalmeren. Bijvoorbeeld door:
- Meditatie of mindfulness
- Braindumping
- Prikkels buitensluiten
-
Is er een verschil tussen een overprikkeld brein en stress? Zo ja, wat is dat verschil?
Ja, overprikkeling kan leiden tot stress, maar stress hoeft niet altijd veroorzaakt te worden door overprikkeling.
-
Zijn bepaalde mensen vatbaarder voor een overprikkeld brein dan anderen?
Bepaalde doelgroepen lopen meer risico op overprikkeldheid, zoals mensen met een medische aandoening of bijvoorbeeld hooggevoeligheid.
-
Hoe kan ik voorkomen dat mijn brein overprikkeld raakt in een wereld vol constante stimulatie?
Door prikkelarme situaties op te zoeken. Zorg voor focustijd, zet je notificaties uit en werk met de pomodoro-techniek.
-
Zijn er bepaalde activiteiten of gewoonten die een overprikkeld brein kunnen verergeren?
Ja, overprikkeling ontstaat gemakkelijk door bijvoorbeeld multitasking, te weinig pauzes of constante blootstelling aan prikkels.
-
Wat zijn enkele langetermijngevolgen van een chronisch overprikkeld brein en hoe kan ik deze voorkomen?
Chronische overprikkeling kan leiden tot serieuze aandoeningen zoals burn-out, depressie of geheugenproblemen.
Wie zijn wij? | Cursus timemanagement
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
