Je leestempo verhogen is een uitstekende manier om zowel sneller door dossiers heen te gaan als om je tekstbegrip te verbeteren. Een snellezen cursus is dan ook erg in trek, want daar leer je natuurlijk hoe je dat doet. Alleen, niet alle manieren die sommige cursussen jou daar leren werken. Wat wel? Hoe kun je sneller leren lezen? 30 jaar aan onderzoek verklapt het. 

Wat komt aan bod:

    1. Kenniswerkers hebben baat bij snel lezen (alleen niet alles werkt)
    2. Dit is hoe snel lezen wél werkt (zegt onderzoek)
    3. Hoe kun je sneller lezen? Snel lezen volgens 4 wetenschappelijke conclusies
    4. Wat je daarom voortaan doet | Snellezen tips
    5. Snel lezen oefenen? Zo doe je dat
    6. Dit in de praktijk oefenen? En snellees cursus die werkt!
    7. Verder lezen? Lees onze boeken of artikelen
    8. Veelgestelde vragen over snellezen

In dit artikel neem ik, David Bakker, snelleesexpert bij Tijdwinst, je mee door de resultaten van dit interessante onderzoek.

Kenniswerkers hebben baat bij snel lezen (alleen niet alles werkt)

Een groot deel van jouw werkdag bestaat uit lezen: het lezen (en beantwoorden) van mails, het lezen van jaarverslagen, dossiers, notulen en aantekeningen. Mocht er een manier zijn waarop je daar sneller doorheen zou gaan, dan zou jij niet klagen! Nou, die is er: leren snellezen! Een fantastische skill om onder de knie te hebben, zeker wanneer je dagelijks een hoop leeswerk verzet.

Alleen, niet alle snelleestechnieken werken.

Neem bijvoorbeeld de snelleesmethode Rapid Serial Visual Presentation (of RSVP). Bij deze techniek springen woorden op een razend tempo één voor één op je scherm. Het is de bedoeling dat jij deze woorden leest. Doordat je jouw ogen zich op één punt concentreren hoef je hierdoor die “leesbeweging” niet zelf te maken. Je weet wel: die kleine sprongetjes die je ogen maken zodra je een zin leest.

Een andere, minder bekende techniek, is de methode waarbij je de woorden in verschillende kleuren ziet. Dit zou het stemmetje in je hoofd (die wat “voorleest”) het zwijgen moeten opleggen. “Subvocalisatie” wordt het wel genoemd.

Beide methoden zijn bedoeld om jou sneller te laten lezen. Om je leestempo zó te verhogen dat je binnen een mum door de tekst heen gaat. Het enige probleem is dat ze beiden niet werken. Beter nog: ze werken juist averechts.

Want wanneer het op snel lezen aankomt, heb je niets aan short cuts of handige trucjes. Daarmee leidt je jouw brein heus niet om de tuin. Het doet er gewoon niet aan mee. Laat je dan ook zeker niet verleiden zo’n soort snelleescursus te volgen die bovenstaande technieken hanteert. Misschien ga je inderdaad wel vlugger door een tekst heen, wat er precies staat weet je niet.

En dat is toch wel zo’n beetje het belangrijkste principe waar het bij lezen om draait: begrijpen wat je zojuist las. Waarom anders een boek openslaan of een tekst lezen?

Hiermee zeggen we niet dat alle snelleescursussen weggegooid geld (en tijd) zijn. Zeker niet! Je moet alleen weten welke methoden wél en welke methoden niet werken.

En dat hoef je zeker niet van ons zo maar aan te nemen. Met onze 1-daagse cursus Snellezen die wij geven zijn we natuurlijk bevooroordeeld. Maar je kunt wel luisteren naar de wetenschap en de tal van studies die zij naar snellezen hebben gedaan. Daar komt namelijk één unaniem antwoord naar voren:

In deze video leg ik je uit hoe je snellezen doet in een kleine samenvatting van de training:

Dit is hoe snel lezen wél werkt (zegt onderzoek)

Een onderzoek, uitgevoerd door 5 gerenommeerde psychologen, toont aan dat snellezen het beste werkt wanneer je werkt met technieken die overeenkomen met de werking van je brein; technieken die fysiek en psychologisch verklaarbaar zijn.

Wat is hun conclusie?

“De factor die leessnelheid het sterkst bepaalt, is woord-identificatie. Dat toont dat snel lezen nauw verbonden is met taal-verwerkingsvaardigheden, eerder dan oogbeweging controle.”

Ze bedoelen dus dat het verminderen van oogbewegingen (wat het doel is van de RSVP-techniek) ten koste gaat van het woordbegrip. Het geeft je brein niet de kans de tekst juist te verwerken. Waardoor je uiteindelijk geen snars begrijpt van wat je zojuist las.

Oké, wat werkt dan wel?

“Oefeningen die mensen helpen om woorden te identificeren en beter te begrijpen helpt snel lezen; gewoon visuele informatie sneller opnemen doet dat niet. Als visuele informatie sneller binnenkomt dan het begrip-systeem kan verwerken, gaat de verhoogde snelheid alleen maar ten koste van het begrip.”

Inzetten op begrip, dus. Niet per se het zo vlug mogelijk binnenkrijgen van woorden en zinnen, maar de woorden beter identificeren en begrijpen. Dát bepaalt of jouw poging tot snellezen succesvol is. Got it.

In onderstaand videootje geven we je drie tips om sneller te lezen, die wel werken.

Hoe kun je sneller lezen? Snel lezen volgens 4 wetenschappelijke conclusies

Maar hoe vergroot je dat dan? Zijn er manieren waarop je dat woordbegrip verbetert? Ook daar kwam de wetenschap met een antwoord. De 4 conclusies uit hun onderzoek, om je leessnelheid te verhogen zonder in te leveren op begrip:

1. Oogbewegingen bepalen de mate van regressie

Regressie is het teruglezen van woorden, zinnen of zelfs complete alinea’s om de interpretatie te herstellen. Met andere woorden: je hebt een paar zinnen gelezen, maar hebt niet echt het idee dat je begrijpt wat er staat. Je leest het daarom een keer opnieuw.

Je doet dit in de hoop nu wel te snappen wat er staat, maar dit leesgedrag werkt juist averechts. Door de tekst opnieuw te lezen verlies je de structuur van de tekst uit het oog en verlaag je juist jouw tekstbegrip.

Maar waardoor ontstaat die neiging? Wat bepaalt of je iets wel of niet de eerste keer snapt? Nou, wat jouw ogen waarnemen:

  • Woorden die bijvoorbeeld weinig voorkomen lees je vaak opnieuw, omdat het brein die niet direct herkent. Denk aan het lezen van een droog, juridisch rapport of een roman met oud historisch taalgebruik. Weet jij veel wat “jammermoedig” of “strapatsen” is!
  • Of woorden met een dubbele betekenis. Ook daarvan wil je brein zeker weten dat je het juist leest. Denk aan “kraan”, “bank” of “noodweer”.
  • Woorden waarvan de letters makkelijk door elkaar worden gehaald, verlagen ook het tekstbegrip. Woorden als “vlot” en “volt”, of “krap” en “krab”.
  • En laten we ook niet het ‘Stroop-effect’ vergeten: de kleur van een woord verwart je brein zodanig dat je niet direct begrijpt wat er precies staat.

Om dit soort leesfouten (en dus regressie) te voorkomen, is het belangrijk dat jouw ogen soepeltjes over de tekst glijden. Zodat ze vooruit kunnen kijken en kunnen “anticiperen” op de woorden die komen. Maar ook zodat ze, wanneer ze één van de bovenstaande risicowoorden tegenkomen, in één milliseconde kunnen teruglezen. Het kost je amper tijd, maar verhoogt wel je tekstbegrip.

2. Subvocalisatie helpt en moet niet volledig worden uitgezet

Dat voorleesstemmetje waarvan vele snelleescursussen claimen dat je die zoveel mogelijk moet terugdringen? Dat blijkt zeker niet de bedoeling. De klanken van wat je leest in je hoofd laten weerklinken, zorgt er namelijk juist voor dat je beter begrijpt wat je leest. Het verhoogt je woordbegrip en daarmee het tekstbegrip, waardoor jouw leestempo ook toeneemt.

Nu hoef je natuurlijk niet ieder woord volledig in je hoofd te “articuleren”. Maar enkele woorden laten weerklinken, is al voldoende.

3. Voorkennis door scannen en skimmen is ontzettend nuttig

Het is logisch dat wanneer je voorkennis hebt je de tekst beter begrijpt. Lees je namelijk een tekst over een onderwerp dat compleet nieuw voor je is, dan doe je er gewoon langer over. Ligt voor de hand.

Volgens de onderzoekers is dit dan ook hoe de Wereldkampioen Snellezen Anna Jones een Harry Potter boek binnen 47 minuten uitlas. Ze had al voorkennis over het Harry Potter-universum en kon sommige zaken daardoor voorspellen.

En op zich is dat helemaal niet verkeerd. Indien jij al het een en ander van iets afweet voordat je een tekst snel leest; prima. Doe je ding. Het mag alleen geen techniek op zichzelf genoemd worden. Het is eerder een hulpmiddel.

Door voor jou onbekende tekst vooraf te skimmen (er vluchtig doorheen lopen om te kijken waar de belangrijke delen zitten), geef je jezelf wat voorkennis. Hierdoor ga je er daarna sneller doorheen. Of zoals de onderzoekers zeiden:

“Effectief skimmen betekent slimme beslissingen maken over welke delen van de tekst zorgvuldiger gelezen moeten worden”

4. Lees meerdere woorden in één oogopslag

Help je fovea een handje. Je wat? Fovea: het gedeelte van een woord of zinsdeel waar jouw oog op focust. Het kerngedeelte is scherp, de paar letters (zo’n 7) eromheen wazig maar herkenbaar.

Om het kerngedeelte sneller te registreren en dus nog sneller door naar de volgende lettergroep te gaan, is het belangrijk om je ogen te begeleiden. Dat kan met je vinger, pen of marker. Zolang je maar het foveale kijkgebied, ongeveer een duimbreedte, bewust waarneemt.

Door gedurende het lezen je blik op die manier te begeleiden, houd jij je focus bij die foveale zone. Zo ga je vlugger door de tekst, mét optimaal tekstbegrip.

Wat je daarom voortaan doet | Snellezen tips

Of je nou vlugger door die stapels dossiers heen wilt gaan of je zomerlijstleest in een recordtempo wil afwerken: door je leessnelheid te verhogen lukt dat. En hoe je die snelheid ook alweer omhoog krikt? Nou, in ieder geval niet door populaire technieken als RSVP te gebruiken. Of door je subvocalisatie te onderdrukken. Of door gekleurde woorden te lezen. Dat werkt gewoon niet.

In plaats daarvan lees je op een manier die de natuurlijke aanleg van je brein ondersteunt:

  • Je focust op oogbeweging zodat je misinterpretaties kan corrigeren en regressie voorkomt (of in ieder geval niet beperkt).
  • Je laat woorden soms door je hoofd weerklinken, omdat de klank van woorden en zinnen je tekstbegrip verhoogt.
  • Enige voorkennis doet ook wonderen, dus voordat je aan een tekst begint blader je even er doorheen. Om te kijken wat je te wachten staat. Je kan dit zelfs naar het volgende level tillen door gebruik te maken van de veelgebruikte snelleestechniek ‘scannen en skimmen’. Hierbij ga je globaal door de tekst heen om al zo’n 20 tot 25 procent van de tekst op te vangen. Scan eerst waar de belangrijke trefwoorden staan en ga daarna vluchtig door de tekst heen (skimmen). 
  • En houd tijdens het lezen rekening met het foveale gebied: het stuk van zo’n 7 letters waar je oog bewust op scherpstelt. Door je ogen te begeleiden met je vinger of een marker help je je ogen de zinnen te volgen.

Andere handige tips die we ook delen in onze cursus snellezen:

  • Het ligt misschien voor de hand, maar wordt vaak onderschat: concentratie is de sleutel tot succes. Maak het zo makkelijk mogelijk voor jezelf om je te concentreren. Dat betekent: geen achtergrondgeluid en notificaties uit. Een koptelefoon met focusmuziek kan wel helpen. Denk aan klassieke muziek met 60 bpm of binaural beats. 
  • Een actieve rechte houding helpt enorm om je leessnelheid te verbeteren. Want wist je bijvoorbeeld dat voorover gebogen zitten of je hoofd schuin houden de zuurstoftoevoeren naar je brein kan verminderen en je concentratie kan verminderen? 
  • Maak aantekeningen in de kant en markeer stukken tekst. Het lijkt in eerste instantie misschien je snelheid te verminderen, maar het helpt je belangrijke informatie snel terug te vinden. Bovendien maakt het een wereld van verschil bij het onthouden ervan!
  • Bedenk eerst waarom je de tekst wil lezen. Wat wil je eruit halen? Door dit doel van tevoren vast te stellen, help je je brein met onderscheiden welke informatie wel en welke ook niet belangrijk is om te onthouden.

Wil je wat achtergrondmuziek tijdens het snellezen? Wij hebben op Spotify een speciale focus lijst aangemaakt met binaural beats die je concentratie verhogen.

Snel lezen oefenen? Zo doe je dat

Nu je weet wat je wél en niet moet doen om snel te kunnen lezen, wil je je net opgedane kennis natuurlijk ook in de praktijk toepassen. Reken er alleen niet op dat ook jij direct een Harry Potter boek in 47 minuten kunt uitlezen. Daarvoor zal je eerst moeten oefenen. Ik raad je aan om dagelijks 5 tot 10 minuten te oefenen om écht resultaat te boeken.

Maar hoe oefen je dan? Daar heb ik een handig stappenplan voor opgesteld.

1. Meet je eigen leessnelheid

Eerst is het belangrijk om een soort nulmeting te doen. Op basis hiervan kun je zien of en hoeveel je progressie je straks maakt. Doe hiervoor de ‘snellezen test’ die we speciaal hiervoor hebben ontwikkeld. Om deze test te doen, print je de tekst uit, zet je een timer aan, lees je deze op een normaal tempo en schrijf je vervolgens op hoeveel tijd je hiervoor nodig had. Dit is je nulmeting! Om je tekstbegrip te meten, beantwoord je ook de vragen. Zonder het antwoord natuurlijk in de tekst terug te zoeken. 

2. Lees eenvoudige teksten met een timer

Vervolgens ga je echt aan de slag met oefenen. Vind een aantal eenvoudige teksten en oefen hier dagelijks mee. Door bij te houden met een timer hoe snel je ze leest, kun je controleren of je progressie maakt. En onthoud: het is cruciaal dat je niet alleen snel kunt lezen, maar dat je ook begrijpt wat er staat. Je wilt snel lezen én onthouden. Offer dus geen tekstbegrip op om alleen maar sneller te kunnen lezen.

3. Verhoog de complexiteit geleidelijk

Als je het gevoel hebt de technieken voor snellezen onder de knie te krijgen, wil je de moeilijkheidsgraad van de teksten langzaam iets verhogen. Vergelijk het met de sportschool waar je iedere keer net wat zwaardere gewichten wil pakken. Als je continu hetzelfde gewicht gebruikt, word je niet sterker. 

Hetzelfde geldt voor snellezen: door de complexiteit geleidelijk op te voeren, train je je brein harder te werken en de informatie sneller te verwerken. 

4. Herlees dezelfde tekst sneller

Je hoeft er overigens niet elke keer een nieuwe tekst bij te pakken als je gaat oefenen. Juist een tekst meerdere keren lezen, helpt je om sneller te worden. Het is dan wel belangrijk om je leestempo te verhogen bij elke herlezing. Je zal zien dat dit heel goed mogelijk is, omdat je vertrouwd raakt met de structuur van de tekst en je voorkennis hebt van wat er staat.

Succes! Met deze inzichten, tips en het stappenplan, zal je je huidige leestempo flink kunnen verhogen. Wie echt grote stappen wil maken, doet er daarnaast goed aan een cursus snellezen, geheugentechnieken en mindmapping te volgen.

 

Bekijken op Threads

 

Dit in de praktijk oefenen? En snellees cursus die werkt!

Lijkt het je leuk om snellezen te leren onder leiding van een expert, schrijf je dan snel in voor de cursus Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmapping. Daar leer je in minder dan 1 dag niet alleen sneller lezen, maar ook hoe je de stof onthoudt. Goed om te weten: dit is ook als online cursus snellezen beschikbaar. Je volgt de reguliere training, maar dan online vanuit huis. Deze cursus snellezen online is niet gratis, maar wel tegen een sterk gereduceerd tarief. Naast de training ontvang je oefenmateriaal en persoonlijke hulp!   

Zoek je eerder naar oplossingen om je productiviteit te verhogen en slimmer te leren (samen)werken, volg dan (ook) eens de 1-daagse cursus Time Management. Breng je productiviteit naar een hoger niveau!

Verder lezen? Lees onze boeken of artikelen

Wil je meer leren over snellezen of het beter vastleggen (en onthouden) van informatie? Lees dan onze boeken Elke Dag om 15.00 Uur Klaar en Full Focus Op Wat Écht Belangrijk is, en maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen. Dan leer je niet alleen mindmapping, maar krijg je ook nog eens timemanagement en assertiviteitstips op de koop toe.

Check ook eens deze artikelen:

Veelgestelde vragen over snellezen

  • Welke snelleestechnieken zijn er?

    Om sneller te lezen, werkt het het best wanneer je technieken gebruikt die het natuurlijke proces van je brein ondersteunen: zorg voor soepele oogbewegingen om regressie te beperken, laat woorden deels in je hoofd meeklinken (subvocalisatie) voor beter begrip, bouw voorkennis op door te scannen en skimmen, en begeleid je ogen met een vinger of pen.

  • Hoe kan je snel lezen?

    Je kunt snel lezen door verschillende snelleestechnieken in te zetten, zoals scannen en skimmen, een bijwijzer te gebruiken en actief te annoteren. Daarnaast zal je dagelijks moeten oefenen om echt sneller te worden. Begin met eenvoudige teksten en verhoog geleidelijk de complexiteit. Focus ook op het begrijpen van de tekst, in plaats van alleen op snelheid.

  • Wat is de normale leessnelheid?

    Uit onderzoek blijkt dat mensen gemiddeld met een snelheid van 200 à 250 woorden per minuut lezen. Uit ervaring weten wij dat mensen bij deze snelheid zo’n 50 à 60% van de tekst begrijpen. De normale leessnelheid is echter voor iedereen anders en is ook afhankelijk van de complexiteit van een tekst. Je kunt jouw normale leessnelheid testen door een tekst te lezen, deze te timen en er vervolgens vragen over te beantwoorden.

  • Wat is de beste techniek voor snel lezen?

    De beste manier om snel te lezen is door je ogen soepel over de tekst te laten gaan, sommige woorden zachtjes in je hoofd mee te lezen, van tevoren alvast globaal door de tekst te kijken om te weten waar het over gaat en je vinger of een marker te gebruiken om je ogen te begeleiden.

  • Wat is snellezen precies en hoe werkt het?

    Snellezen is een manier van lezen waarbij je probeert je leessnelheid te verhogen zonder dat je minder begrijpt van de tekst. Het werkt door je leesgewoonten aan te passen, zodat je brein informatie sneller kan verwerken. Dat doe je bijvoorbeeld door je ogen efficiënter te bewegen (minder onnodig terug te springen in de tekst) en vooraf te scannen of te skimmen zodat je weet waar de belangrijkste informatie staat.

  • Kan iedereen leren snellezen of heb je daar een speciaal talent voor nodig?

    Iedereen kan leren snellezen, je hebt daar geen speciaal talent voor nodig. Het is namelijk een vaardigheid die je kunt ontwikkelen en trainen door veel te oefenen en gebruik te maken van speciale technieken. Sommige mensen kunnen wel sneller lezen dan anderen, onder andere door hun taalvaardigheid en concentratievermogen.

  • Hoeveel sneller kun je echt lezen met snelleestechnieken?

    Je kunt meestal niet sneller lezen dan ongeveer 300 à 350 woorden per minuut zonder dat je minder begrijpt van de tekst. Veel snelleestechnieken die je bijvoorbeeld leren om niet mee te “spreken” in je hoofd (subvocaliseren) werken juist tegen je, want dat helpt juist bij het begrijpen en onthouden van wat je leest. Dus beloftes zoals “lees een boek binnen een uur” of “meer dan 1.000 woorden per minuut” zijn vaak niet realistisch. Maar met de juiste technieken en veel oefenen kan iedereen zijn leestempo aanzienlijk verhogen zonder het begrip te verliezen.

  • Verlies je geen begrip of details als je sneller leest?

    Als je te snel leest, begrijp je de tekst vaak minder goed en mis je belangrijke details. Bij een leessnelheid van ongeveer 300 à 350 woorden per minuut kun je de inhoud meestal goed volgen. Sneller lezen betekent vaak dat je alleen de hoofdlijnen snel doorneemt, waardoor je belangrijke informatie kunt missen. Daarom is het belangrijk om bij snellezen niet alleen op snelheid te letten, maar ook technieken te gebruiken die je helpen de tekst goed te blijven begrijpen.

  • Wat zijn de belangrijkste technieken om sneller te leren lezen?

    De belangrijkste technieken om sneller te leren lezen zijn: je ogen soepel over de tekst laten bewegen zodat je minder vaak terug hoeft te lezen, vooraf de tekst scannen en skimmen om te weten waar de belangrijkste informatie staat, en sommige woorden zachtjes in je hoofd mee “uitspreken” om beter te begrijpen wat je leest. Daarnaast helpt het om je ogen te begeleiden met je vinger of een marker zodat je je beter kunt focussen en je sneller door de tekst gaat.

  • Hoe kan ik mijn concentratie verbeteren tijdens het snellezen?

    Om je concentratie tijdens het snellezen te verbeteren, zorg je eerst voor een rustige omgeving zonder afleidingen zoals achtergrondgeluid of meldingen op je telefoon. Gebruik eventueel een koptelefoon met rustgevende muziek, bijvoorbeeld klassieke muziek of binaural beats, om je focus te ondersteunen. Let ook op je houding: een rechte rug en een ontspannen, maar actieve houding zorgen voor een betere zuurstoftoevoer naar je brein.

  • Voor welke soorten teksten is snellezen wel of juist niet geschikt?

    Snellezen werkt het beste bij teksten die je al een beetje kent of die niet te complex zijn, zoals rapporten, informatieve teksten of het snellezen van een boek waar je vooral de hoofdlijnen wilt begrijpen. Het is minder geschikt voor ingewikkelde, technische of diepgaande teksten, zoals wetenschappelijke artikelen, juridische documenten of literatuur waarbij je elk detail moet begrijpen en onthouden. Je kunt bij dit soort teksten wel eerst snellezen om vervolgens de informatie beter te kunnen onthouden en verwerken.

  • Hoe lang duurt het om snellezen onder de knie te krijgen?

    Je zal niet in één snel kunnen lezen. Maar als je dagelijks 5 tot 10 minuten oefent met de juiste technieken, merk je vaak al binnen een paar weken verbetering in je leestempo en begrip. Voor echt grote vooruitgang kun je ook een cursus volgen die je een vliegende start geeft.

  • Welke fouten maken beginners vaak bij snellezen?

    Veel beginners vallen voor misleidende beloftes en vergeten dat lezen een complex proces is dat niet zomaar versneld kan worden zonder concessies aan begrip. Je brein kan simpelweg niet sneller informatie verwerken dan ongeveer 300 à 350 woorden per minuut zonder verlies van belangrijke informatie. Veel populaire technieken zoals RSVP, doorlezen zonder terugkijken, of kleuren gebruiken om sneller te lezen blijken dan ook ineffectief of zelfs contraproductief.

  • Welke oefeningen kan ik dagelijks doen om mijn leessnelheid te verbeteren?

    Om beter te worden in snellezen, kun je dagelijks 5 tot 10 minuten oefenen met eenvoudige teksten, waarbij je met een timer je leestijd bijhoudt en altijd zorgt dat je de inhoud begrijpt. Verhoog langzaam de moeilijkheid van de teksten om je brein uit te dagen. Herlees dezelfde tekst meerdere keren en probeer elke keer sneller te lezen, want zo raakt je brein vertrouwd met de structuur en inhoud, en kun je je snelheid verbeteren.

Wie zijn wij? | Timemanagement.net

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat gespecialiseerd is in slimmer (samen) werken. Daarvoor bieden we je diverse (online) trainingen aan. Van time management tot snellezen. Nieuwsgierig? Bezoek onze website of blogs en schrijf je snel in voor een van onze trainingen. 

Populaire trainingen: