Zo’n gezellige kantoortuin heeft wel wat. Maar niet altijd! Het betekent ook dat je regelmatig wordt gestoord door bellende collega’s, dat er vaak iemand met een vraag aan je bureau staat of dat soms een collega wel heel enthousiast meezingt met het Foute Uur. Met al die veel prikkels ligt overprikkeld door geluid raken op de loer. Hoe voorkom je dat de geluidsprikkels je van je werk houden?

Inhoudsopgave:

Waarom ben ik zo snel overprikkeld?

Misschien stel je jezelf die vraag als je voor de zoveelste keer zwaar gefrustreerd een poging doet om werk gedaan te krijgen terwijl je collega al een uur met een klant aan de lijn hangt.

Overprikkeld raken is een logisch gevolg van een tijdje veel prikkels om je heen hebben. Even naast een bellende collega zitten kunnen de meeste mensen wel verdragen. Het wordt een ander verhaal als dat gesprek wel heel lang duurt. 

Je hebt vaak eerder last van overprikkeling door geluid (of andere prikkels) als je gestrest of vermoeid bent. Dan ben je sowieso meer gevoelig voor geluid, maar ook voor bijvoorbeeld vervelende opmerkingen, extra druk of collega’s die al tien keer naast je hebben gestaan met een suffe vraag. “Nu even niet!”, denk je. 

Daarnaast kan overprikkeling ermee te maken hebben dat je over het algemeen gevoelig voor geluid bent. Je hebt dan sneller last van geluiden dan anderen.

Waarom kan ik niet tegen geluid?

Dat je last hebt van (bepaald) geluid op het werk of privé, kan aan allerlei dingen liggen. Ga bij jezelf na wat voor jou de oorzaak is. Mogelijke oorzaken zijn:

  • Je hebt een prikkelverwerkingsstoornis, bijvoorbeeld door niet-aangeboren hersenletsel, ADD, ADHD, Parkinson of autisme. Prikkels komen daardoor heftiger binnen dan bij anderen, wat betekent dat je er eerder last van hebt.
  • Je hebt misofonie. De betekenis van misofonie is dat je haast een soort walging krijgt van bepaalde geluiden. Je kunt bijvoorbeeld niet tegen eetgeluiden, hoort hoge tonen die anderen niet horen of kunt het niet uitstaan als iemand naast je hard op zijn toetsenbord tikt.
  • Je lijdt aan hyperacusis. Dit betekent dat je hersenen geluiden sterker verwerken dan bij anderen. Dat kan bijvoorbeeld samenhangen met stress, niet-aangeboren hersenletsel of het herstel van een operatie. Je geluidstolerantie ligt door die sterke verwerking lager. Daardoor komen geluiden bijvoorbeeld hard binnen of ervaar je een geluid eerder als pijnlijk. 
  • Je bent overspannen of hebt een burn-out, wat eerder overprikkeling van de hersenen veroorzaakt. 
  • Je bent hooggevoelig, waardoor je alle prikkels sneller waarneemt en dieper verwerkt. Dat betekent ook dat je sneller last hebt van zintuiglijke, cognitieve of emotionele overprikkeling. Geluid doet daardoor meer met je.
  • Je bent overgevoelig voor geluid door stress of vermoeidheid. Je kunt daardoor überhaupt minder hebben. 

Soms is het dus een kwestie van de oorzaak van overprikkeling aanpakken (wat vaak stress is). Denk aan meer slapen, je tijd beter managen en niet overal ‘ja’ op zeggen als het niet in je agenda past. 

Soms zit het nu eenmaal in je dat je slecht(er) tegen geluiden kunt of niet tegen harde geluiden kunt. Dan helpt het om er op een andere manier mee om te gaan. Ontspanningsoefeningen kunnen helpen, maar andere tips ook. Daarover straks meer!

Overprikkeld door geluid

Het goede nieuws: overprikkeling kan overgaan

En nee, daarvoor hoef je je luidruchtige collega’s niet eens in te ruilen. Ook als je blijft samenwerken met die ene collega die op zijn toetsenbord ramt alsof zijn leven ervan afhangt, kun je zonder overprikkeld te raken verder werken. Het is een kwestie van de juiste dingen doen tegen de overprikkeld-symptomen.

Het mindere nieuws: je headphone is niet dé manier

Nu hoor ik je denken: “Je gaat me zeker tippen om een noise-cancelling headphone aan te schaffen!”. Goede gok! Maar nee, dat is niet het beste advies. 

Natuurlijk kan het helpen om zo’n koptelefoon in je bureaula te hebben liggen voor als je collega wel heel lang aan de lijn hangt en je toch echt je focus bij het jaarverslag moet houden. Maar er is iets minder positiefs aan die koptelefoon. Wetenschappers benadrukken namelijk het volgende:

Door een noise-cancelling headphone raak je eraan gewend dat je (bijna) niets om je heen hoort. Daardoor wordt je extra gevoelig voor geluiden (zelfs de kleinste geluidjes). Je hecht nog meer waarde aan een prikkelarme omgeving als de koptelefoon je daaraan gewend maakt. 

Dat betekent niet dat je de noise-cancelling headphone aan de wilgen moet hangen. Maar het advies is wel:

Zet je koptelefoon alleen op als je al overprikkeld door geluid bént. Maar zet je koptelefoon niet standaard op als je iets gaat doen (en er geen geluid om je heen is). 

Op die manier voorkom je met de koptelefoon ergere overprikkeling op de momenten dat het niet meer gaat. Maar je maakt jezelf er niet extra hooggevoelig voor geluid mee. 

Wat moet je dan wél doen bij overprikkeling door geluid?

Je koptelefoon kán dus een uitkomst zijn, als je er maar niet te vaak naar grijpt. Maar nog beter werken de volgende 6 tips voor als je overprikkeld bent of dreigt te raken.

1. Gebruik binaural beats

Dus toch een tip met een koptelefoon. Maar in plaats van je koptelefoon op stil te zetten, zet je juist een extra geluid op. Binaural beats om precies te zijn. 

Binaural beats zijn speciale instrumentale geluidsfragmenten die bedoeld zijn om de werking van je hersenen te beïnvloeden. Klinkt scary, is het gelukkig niet. Het werkt als volgt:

Je hersenen nemen standaard twee geluiden tegelijk waar: één geluidstrilling met elk oor. Om het verschil tussen die twee trillingen te compenseren, maken je hersenen een derde trilling aan. Die zit qua frequentie precies tussen de andere twee geluidstrillingen in. Binaural beats zijn zo ingesteld dat het verschil tussen het geluid in je ene en andere oor precies groot genoeg is om een specifieke derde trilling aan te maken. Dat is bijvoorbeeld de trilling die past bij ontspannen, bij dingen beter onthouden of bij concentratie. 

Door deze beats aan te zetten, wordt het makkelijker om je te concentreren op waar je mee bezig bent, ervaar je meer rust en heb je dus ook minder last van het geluid om je heen. Dat geluid hoor je sowieso minder doordat je naar je eigen muziek luistert. Een win-win dus!

2. Pas je werkplek aan op je taak

Tijdens de ene taak heb je eerder last van geluidsoverprikkeling dan bij de andere taak. Heb je zelf een dag vol overleggen, dan zal het je minder storen wanneer een collega naast je veel aan het bellen is. Moet jij je vier uur focussen op het lezen van een dodelijk saai document? Dan is het niet meer dan logisch dat het telefoneren van je collega je eerder irriteert.

Kijk daarom als jij veel focustaken op een dag hebt of je je werkplek daarop kunt aanpassen. Ga niet in de open kantoortuin zitten als je even niet beschikbaar bent voor je collega’s of de telefoongesprekken van anderen niet kunt uitstaan. Of kijk of je op die dag kunt thuiswerken. Op dagen waarop je minder computeruren maakt, kom je wel naar kantoor. Zo maak je slim gebruik van de voordelen van hybride werken. 

En is jouw baas nog niet zo van het hybride werken? Leg dan uit welke voordelen het heeft voor je resultaten en productiviteit als je aan focustaken vanuit huis werkt. Dan is hij vast zo om!

Overprikkeld door geluid

3. Wees niet altijd bereikbaar

We hebben het tot nu toe vooral gehad over overprikkeling door collega’s die geluid maken. Maar je kunt ook overprikkeld raken door het grote aantal geluidjes dat uit apparaten (van jezelf en anderen) komt. Denk aan die enthousiaste familieapp waarin je zus maar foto’s van haar leuke zoontje blijft doorsturen. Het is inderdaad een fotogeniek joch, maar al die piepjes halen jou uit je focus.

Bereikbaar zijn lijkt tegenwoordig een must. Maar het is allesbehalve goed voor je productiviteit en is ook nog eens niet nodig. Veel dingen kunnen heus wel een half uur of langer wachten. Een reactie op de schattige babyfoto van je neefje zeker. En ja, ook de vraag van een collega over waar dat ene document is opgeslagen. Je kunt niet alles acuut doen!

Kijk daarom of je overprikkeling van je eigen apparaten kunt voorkomen door je bereikbaarheid te beperken. Let bijvoorbeeld op het volgende:

  • Zet pushmeldingen op je telefoon voor WhatsApp, e-mail, Instagram en andere apps uit. Spreek af dat mensen je een sms sturen of bellen als er echt iets is. 
  • Wees soms onbereikbaar. Zet je telefoon tijdens focustaken op stil, zodat je echt ongestoord kunt werken. 
  • Neem niet elk telefoontje op. Kijk wie het is en of het dringend is. Zit je midden in een taak? App of sms dan terug dat je op tijdstip X in staat bent om terug te bellen.
  • Klik Outlook weg op je computer als je niet aan het mailen bent. Zet ook de pop-ups uit. 
  • Check je e-mail op gezette tijden en verwerk het dan in één keer via de OHIO-methode. Dat scheelt je uren mailen op een dag.

4. Werk aan je focus met de Pomodoro-techniek

Geluiden en andere prikkels doen minder met je als je een sterke focus hebt. Je kunt dan beter je aandacht bij één ding houden en laat je minder snel afleiden door randzaken (zoals dat irritante geluid).

Hoe je je focus versterkt en meer gedaan krijgt in minder tijd, lees je in Björns boek ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’. Daarin verzamelde hij al zijn beste plannings- en focustips als productiviteitsexpert. 

Eén focustechniek waar wij zelf fan van zijn en die je ook in het boek terugvindt, is de Pomodoro-techniek. Dit betekent dat je in tijdsblokken werkt van 25 of 50 minuten. Tijdens zo’n blok focus je je volledig op zo’n taak. Je zet de timer en stopt daar pas mee als de 25 of 50 minuten om zijn. Tijdens dat blok check je dus niet je telefoon en beantwoord je ook niet even snel een mailtje. Na die 25 of 50 minuten werken neem je 5-10 minuten pauze. Daarna start je met een volgend blok. 

5. Laat het je collega weten als je echt overlast hebt

Mensen maken nu eenmaal geluid. Ook je collega’s in de gezellige kantoortuin. Maar loopt het echt de spuigaten uit en hangt je collega bijvoorbeeld al drie kwartier aan de lijn of staat de radio wel heel hard? Dan kun je daar best een opmerking over maken. Zolang je het maar constructief houdt.

Constructieve feedback betekent vooral dat je niet meteen boos met vingertjes gaat wijzen. Wat je wel doet? Dit:

  • Beschrijf het feitelijke gedrag dat je opmerkt. (“Je hebt net drie kwartier gebeld met een klant in de kantoortuin, terwijl ik aan het werk was.”)
  • Geef aan welk gevoel dat bij jou oproept. (“Dat irriteert mij.”)
  • Benoem het gevolg van dit gedrag voor jou of anderen. (“Het zorgt ervoor dat ik me moeilijk kan focussen op waar ik mee bezig ben.”)
  • Geef aan welk gewenst gedrag je liever zou zien. (“Ik zou liever hebben dat je voortaan ergens apart gaat zitten als je een lang gesprek moet voeren.”)

Deze manier van feedback geven noem je ook wel de 4G’s. Je houdt de feedback bij jezelf en blijft bij de feiten. Dat en andere tips voor constructieve feedback kunnen je helpen om je collega zijn gedrag te laten veranderen zonder dat hij direct in de verdediging schiet.

Geef daarbij je collega natuurlijk ook de kans om zelf met een oplossing te komen. Ga er samen het gesprek over aan.

6. Verminder je stress, zorg voor een goede planning

Je hebt überhaupt minder snel last van de symptomen van een overprikkeld zenuwstelsel als je niet te veel stress ervaart. Stress vergroot je gevoeligheid voor geluid, maar ook voor allerlei andere prikkels. Er zijn zelfs mensen geweest bij wie een aandoening als hyperacusis is verdwenen nadat hun stressniveau terugliep.

Een goede reden om een anti-stress-actieplan voor jezelf op te stellen! 

Begin bijvoorbeeld met deze stappen:

  • Zeg niet direct ‘ja’ op nieuwe verzoeken. Geef aan dat je er straks op terugkomt, check eerst in je agenda of het past en laat dan pas iets weten. Vaak kun je daardoor makkelijker ‘nee’ zeggen. 
  • Stel een haalbare takenlijst op en houd daarnaast je timemanagement-systeem (bestaande uit een takenlijst én agenda) structureel bij. Zo heb je meer overzicht over wat je op een dag gaat en kunt doen, en plan je minder snel te veel in.
  • Laat je niet altijd leiden door de waan van de dag. Zet soms je notificaties en telefoon uit, geef het aan collega’s aan als je even geen vragen kan beantwoorden en reageer niet altijd direct op elk appje of mailtje.
  • Check je e-mail, appjes en andere berichtbronnen op gezette tijden, maar niet de hele dag door.
  • Neem regelmatig pauzes. Ook (juist!) op een drukke dag. 
  • Zorg voor een betere werk-privébalans. Voorkom dat je thuis nog veel achter je laptop zit of dat je juist op kantoor druk bent met allerlei privézaken. 

Dat alles scheelt je veel stress en verkleint daarmee je kans op overprikkeling. 

Overprikkeld door geluid

Meer tips tegen stress én voor focus? Volg ons op Instagram

Je focus vasthouden en stress voorkomen is dus dé truc om minder snel overprikkeld te raken. Wil je na het lezen van dit artikel meer praktische tips krijgen rondom dit onderwerp? Dat kan. Gratis en elke dag. Volg Björn en Tijdwinst op Instagram en krijg dagelijks focustips in je feed.

Mensen vroegen ook | Veelgestelde vragen rondom overprikkeld door geluid

Hoe merk je dat je overprikkeld bent?

Vaak merk je overprikkeling aan het feit dat dingen je sneller irriteren. Je bent bijvoorbeeld eerder geïrriteerd als er een collega aan je bureau staat of vindt het lastiger om met kritiek om te gaan dan anders. Verder uit het zich misschien in vermoeidheid, boosheid, slechter slapen en meer piekeren. Ook is je focus minder goed als je overprikkeld bent.

Meer rust in je werk met een cursus timemanagement 

Stress voorkomen en je focus vasthouden helpt dus om minder snel overprikkeld door geluid te raken. Maar hoe doe je dat? Leer het zelf in één dagdeel bij onze cursus timemanagement. Volg de cursus online of op een locatie bij jou in de buurt. 

Je leert dan in een kleine groep allerlei praktische tips, trucs en tools om het hoofd koel te houden op een werkdag. Hoe druk je kantoortuin en hoe vol je agenda ook is. Leer bijvoorbeeld beter plannen, je timemanagement-systeem slim in te richten en beter ‘nee’ te zeggen tegen veeleisende collega’s. Dat gaat je veel overprikkeling én stress schelen! 

Wie zijn wij? | Training Timemanagement

Bij Tijdwinst helpen we al meer dan twintig jaar professionals in heel Nederland om slimmer (samen) te werken en meer uit hun productiviteit en focus te halen. Dat doen we met onder andere trainingen in timemanagement, assertiviteit, snellezen en gesprekstechnieken. Er is altijd een training bij jou in de buurt! Ook online bieden we volop trainingsopties aan.

Benieuwd naar ons trainingsaanbod of onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.