Je leestempo verhogen is een uitstekende manier om zowel sneller door dossiers heen te gaan als om je tekstbegrip te verbeteren. Snelleescursussen zijn dan ook erg in trek, want daar leer je natuurlijk hoe je dat doet. Alleen, niet alle manieren die ze jou daar leren werken. Wat wel? Hoe kun je sneller leren lezen? 30 jaar aan onderzoek verklapt het.
Kenniswerkers hebben baat bij snel lezen (alleen niet alles werkt)
Een groot deel van jouw werkdag bestaat uit lezen: het lezen (en beantwoorden) van mails, het lezen van jaarverslagen, dossiers, notulen en aantekeningen. Mocht er een manier zijn waarop je daar sneller doorheen zou gaan, dan zou jij niet klagen! Nou, die is er: leren snel lezen! Een fantastische skill om onder de knie te hebben, zeker wanneer je dagelijks een hoop leeswerk verzet.
Alleen, niet alle snelleestechnieken werken.
Neem bijvoorbeeld de snelleesmethode Rapid Serial Visual Presentation (of RSVP). Bij deze techniek springen woorden op een razend tempo één voor één op je scherm. Het is de bedoeling dat jij deze woorden leest. Doordat je jouw ogen zich op één punt concentreren hoef je hierdoor die “leesbeweging” niet zelf te maken. Je weet wel: die kleine sprongetjes die je ogen maken zodra je een zin leest.
Een andere, minder bekende techniek, is de methode waarbij je de woorden in verschillende kleuren ziet. Dit zou het stemmetje in je hoofd – die wat “voorleest” – het zwijgen moeten opleggen. “Subvocalisatie” wordt het wel genoemd.
Beide methoden zijn bedoeld om jou sneller te laten lezen. Om je leestempo zó te verhogen dat je binnen een mum door de tekst heen gaat. Het enige probleem is dat ze beiden niet werken. Beter nog: ze werken juist averechts.
Want wanneer het op snel lezen aankomt heb je niets aan short cuts of handige trucjes. Daarmee leidt je jouw brein heus niet om de tuin. Het doet er gewoon niet aan mee. Laat je dan ook zeker niet verleiden zo’n soort snelleescursus te volgen die bovenstaande technieken hanteert. Misschien ga je inderdaad wel vlugger door een tekst heen, wat er precies staat weet je niet.
En dat is toch wel zo’n beetje het belangrijkste principe waar het bij lezen om draait: begrijpen wat je zojuist las. Waarom anders een boek openslaan of een tekst lezen?
Hiermee zeggen we niet dat alle snelleescursussen weggegooid geld (en tijd) zijn. Zeker niet! Je moet alleen weten welke methoden wél en welke methoden niet werken.
En dat hoef je zeker niet van ons aan te nemen. Met onze 1-daagse cursus Snellezen die wij geven zijn we natuurlijk bevooroordeeld. Maar je kunt wel luisteren naar de wetenschap en de tal van studies die zij naar snel lezen hebben gedaan. Daar komt namelijk één unaniem antwoord naar voren:
Dit is hoe snel lezen wél werkt (zegt onderzoek)
Een onderzoek, uitgevoerd door 5 gerenommeerde psychologen, toont aan dat snel lezen het beste werkt wanneer je werkt met technieken die overeenkomen met de werking van je brein; technieken die fysiek en psychologisch verklaarbaar zijn.
Wat is hun conclusie?
“De factor die leessnelheid het sterkst bepaalt, is woord-identificatie. Dat toont dat snel lezen nauw verbonden is met taal-verwerkingsvaardigheden, eerder dan oogbeweging controle.”
Ze bedoelen dus dat het verminderen van oogbewegingen – wat het doel is van de RSVP-techniek – ten koste gaat van het woordbegrip. Het geeft je brein niet de kans de tekst juist te verwerken. Waardoor je uiteindelijk geen snars begrijpt van wat je zojuist las.
Oké, wat werkt dan wel?
“Oefeningen die mensen helpen om woorden te identificeren en beter te begrijpen helpt snel lezen; gewoon visuele informatie sneller opnemen doet dat niet. Als visuele informatie sneller binnenkomt dan het begrip-systeem kan verwerken, gaat de verhoogde snelheid alleen maar ten koste van het begrip.”
Inzetten op begrip, dus. Niet perse op het zo vlug mogelijk binnenkrijgen van woorden en zinnen, maar de woorden beter identificeren en begrijpen. Dát bepaalt of jouw poging tot snellezen succesvol is. Got it.
Hoe kun je sneller lezen? Snel lezen volgens 4 wetenschappelijke conclusies
Maar hoe vergroot je dat dan? Zijn er manieren waarop je dat woordbegrip verbetert? Ook daar kwam de wetenschap met een antwoord. De 4 conclusies uit hun onderzoek, om je leessnelheid te verhogen zonder in te leveren op begrip:
1. Oogbewegingen bepalen de mate van regressie
Regressie is het teruglezen van woorden, zinnen of zelfs complete alinea’s om de interpretatie te herstellen. Met andere woorden: je hebt een paar zinnen gelezen, maar hebt niet echt het idee dat je begrijpt wat er staat. Je leest het daarom een keer opnieuw.
Je doet dit in de hoop nu wel te snappen wat er staat, maar dit leesgedrag werkt juist averechts. Door de tekst opnieuw te lezen verlies je de structuur van de tekst uit het oog en verlaag je juist jouw tekstbegrip.
Maar waardoor ontstaat die neiging? Wat bepaalt of je iets wel of niet de eerste keer snapt? Nou, wat jouw ogen waarnemen:
- Woorden die bijvoorbeeld weinig voorkomen lees je vaak opnieuw omdat het brein die niet direct herkent. Denk aan het lezen van een droog, juridisch rapport of een roman met oud historisch taalgebruik. Weet jij veel wat “jammermoedig” of “strapatsen” is!
- Of woorden met een dubbele betekenis. Ook daarvan wil je brein zeker weten dat je het juist leest. Denk aan “kraan”, “bank” of “noodweer”.
- Woorden waarvan de letters makkelijk door elkaar worden gehaald, verlagen ook het tekstbegrip. Woorden als “vlot” en “volt”, of “krap” en “krab”.
- En laten we ook niet het ‘Stroop-effect’ vergeten: de kleur van een woord verwart je brein zodanig dat je niet direct begrijpt wat er precies staat.
Om dit soort leesfouten (en dus regressie) te voorkomen, is het belangrijk dat jouw ogen soepeltjes over de tekst glijden. Zodat ze vooruit kunnen kijken en kunnen “anticiperen” op de woorden die komen. Maar ook zodat ze – wanneer ze één van de bovenstaande risicowoorden tegenkomen – in één milliseconde kunnen teruglezen. Het kost je amper tijd, maar verhoogt wel je tekstbegrip.
2. Subvocalisatie helpt en moet niet volledig worden uitgezet
Dat voorleesstemmetje waarvan vele snelleescursussen claimen dat je die zoveel mogelijk moet terugdringen? Dat blijkt zeker niet de bedoeling. De klanken van wat je leest in je hoofd laten weerklinken zorgt er namelijk juist voor dat je beter begrijpt wat je leest. Het verhoogt je woordbegrip en daarmee het tekstbegrip, waardoor jouw leestempo ook toeneemt.
Nu hoef je natuurlijk niet ieder woord volledig in je hoofd te “articuleren”. Maar enkele woorden laten weerklinken, is al voldoende.
3. Voorkennis door scannen en skimmen is ontzettend nuttig
Het is logisch dat wanneer je voorkennis hebt je de tekst beter begrijpt. Lees je namelijk een tekst over een onderwerp dat compleet nieuw voor je is dan doe je er gewoon langer over. Ligt voor de hand.
Volgens de onderzoekers is dit dan ook hoe de Wereldkampioen Snel lezen Anna Jones een Harry Potter boek binnen 47 minuten uitlas. Ze had al voorkennis over het Harry Potter-universum en kon sommige zaken daardoor voorspellen.
En op zich is dat helemaal niet verkeerd. Indien jij al het een en ander van iets afweet voordat je een tekst snel leest; prima. Doe je ding. Het mag alleen geen techniek op zichzelf genoemd worden. Het is eerder een hulpmiddel.
Door voor jou onbekende tekst vooraf te skimmen (er vluchtig doorheen lopen om te kijken waar de belangrijke delen zitten), geef je jezelf wat voorkennis. Hierdoor ga je er daarna sneller doorheen. Of zoals de onderzoekers zeiden:
“Effectief skimmen betekent slimme beslissingen maken over welke delen van de tekst zorgvuldiger gelezen moeten worden”
4. Lees meerdere woorden in één oogopslag
Je wat? Fovea: het gedeelte van een woord of zinsdeel waar jouw oog op focust. Het kerngedeelte is scherp, de paar letters (zo’n 7) eromheen wazig maar herkenbaar.
Om het kerngedeelte sneller te registreren, en dus nog sneller door naar de volgende lettergroep te gaan, is het belangrijk om je ogen te begeleiden. Dat kan met je vinger, pen of marker. Zolang je maar het foveale kijkgebied, ongeveer een duimbreedte, bewust waarneemt.
Door gedurende het lezen je blik op die manier te begeleiden, houd jij je focus bij die foveale zone. Zo ga je vlugger door de tekst, mét optimaal tekstbegrip.
Wat je daarom voortaan doet | Snellezen tips
Of je nou vlugger door die stapels dossiers heen wilt gaan of je zomerlijstleest in een recordtempo wil afwerken: door je leessnelheid te verhogen lukt dat. En hoe je die snelheid ook alweer omhoog krikte? Nou in ieder geval niet door populaire technieken als RSVP te gebruiken. Of door je subvocalisatie te onderdrukken. Of door gekleurde woorden te lezen. Dat werkt gewoon niet.
In plaats daarvan lees je op een manier die de natuurlijke aanleg van je brein ondersteunt:
- Je focust op oogbeweging zodat je misinterpretaties kan corrigeren en regressie voorkomt (of in ieder geval niet beperkt).
- Je laat woorden soms door je hoofd weerklinken omdat de klank van woorden en zinnen je tekstbegrip verhoogt.
- Enige voorkennis doet ook wonderen, dus voordat je aan een tekst begint blader je even er doorheen. Kijken wat je te wachten staat.
- Last, but not least, houd je tijdens het lezen rekening met het foveale gebied: het stuk van zo’n 7 letter waar je oog bewust op scherpstelt. Door je ogen te begeleiden met je vinger of een marker help je het de zinnen te volgen.
Verder lezen? Lees het boek of deze artikelen
Wil je meer leren over snellezen of het beter vastleggen (en onthouden) van informatie? Lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar en maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen. Dan leer je niet alleen mindmapping, maar krijg je ook nog eens timemanagement- en assertiviteitstips op de koop toe.
Check ook eens deze artikelen:
- “Snellezen, werkt dat wel?” Het antwoord na 30 jaar onderzoek
- Hoe lees je snel een boek uit? Snel lezen (met technieken die wél werken)
- Hoe lees je snel een boek uit? Snel lezen (met technieken die wél werken)
- Leessnelheid verhogen op 5 manieren (wat doorsnee snelleescursussen jou niet leren)
- Snel slim worden? Vergroot je creativiteit (5 tips)
Dit in de praktijk oefenen? Snel lees cursus!
Lijkt het je leuk om snellezen te leren onder leiding van een expert, schrijf je dan snel in voor de cursus Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmapping. Daar leer je in minder dan 1 dag niet alleen sneller lezen, maar ook hoe je de stof onthoudt. Zoek je eerder naar oplossingen om je productiviteit te verhogen en slimmer te leren (samen)werken, volg dan (ook) eens de 1-daagse cursus Time Management. Breng je productiviteit naar een hoger niveau!
Wie zijn wij? | Training timemanagement
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
