Eerlijk zijn op het werk over deadlines, werkdruk & stress? Doen, zegt onderzoek.

Eerlijk zijn op het werk is voor veel mensen een uitdaging. Je wilt niet overkomen als een zeurpiet of je collega’s afbranden. Maar wist je dat eerlijkheid de meest gewaardeerde eigenschap is op de werkvloer? Medewerkers houden juist niet van achterbaksheid of roddelen. Dus beter spreek je je uit als je je stoort aan vervelend gedrag, te krappe deadlines of een veel te hoge werkdruk. Zo doe je dat!

Wat komt aan bod:

1. Eerlijk zijn op het werk? Bést lastig…
2. Waarom is eerlijkheid belangrijk op de werkvloer?
3. Is het eerlijk om oneerlijk te zijn?
4. Dit levert eerlijk zijn op het werk je op
5. Wanneer moet je eerlijk zijn op het werk?
6. Hoe kun je eerlijk zijn op het werk én een goede collega zijn?
7. Veelgestelde vragen over eerlijk zijn op het werk

Eerlijk zijn op het werk? Bést lastig…

We vinden het massaal spannend om eerlijk te zijn op de werkvloer. Op het werk wil je laten zien dat jij heus veel ballen tegelijk in de lucht kunt houden. Misschien is het op jouw werkplek zelfs de normaalste zaak van de wereld dat je elke avond overwerkt en je voor elk wissewasje laat storen. Dan kan het spannend zijn om daar als eerste iets van te zeggen en niet mee te doen aan de druk, druk, druk-cultuur. 

Daar komt nog bij dat mensen van nature kuddedieren zijn. Vroeger hadden we acceptatie van de groep nodig om in leven te blijven. Anders kon je zomaar door je soortgenoten tot avondmaal gebombardeerd worden. Nu zullen gelukkig de meeste collega’s niet meer zo bloeddorstig zijn als toen. Toch willen we nog altijd graag bij de groep horen. Daar hebben we veel voor over. Ook het inslikken van waar we mee zitten.

Je bent bijvoorbeeld bang om voor zeur aangezien te worden. Je bent bang dat collega’s je te gevoelig vinden. Je wilt niemand teleurstellen. Of je hebt het idee dat je het teamgevoel verpest als je als enige tegen de rest ingaat. Dus houd je wijselijk je mond.

Althans, wijselijk? Dat is je mond houden dus zeer zeker niet.

Waarom is eerlijkheid belangrijk op de werkvloer?

Onderzoek bewijst het: eerlijkheid wordt gewaardeerd. Pensioenuitvoerder BeFrank deed onderzoek onder bijna 1100 professionals en vroeg onder meer wat zij wel en niet waarderen in collega’s. Uit dit Werkplezieronderzoek komen twee belangrijke dingen naar voren:

We vinden eerlijkheid de belangrijkste positieve eigenschap bij collega’s.
Achterbaksheid wordt gezien als één van de vervelendste eigenschappen die een collega kan hebben.

Klaag jij bijvoorbeeld bij je collega honderduit over je vervelende leidinggevende? Dan is de kans groot dat je collega dat – al is het maar onuitgesproken – hartstikke irritant vindt. Hetzelfde geldt als je collega er via-via achter moet komen dat jij gek wordt van haar last-minute verzoekjes. Liever spreek je haar daar persoonlijk op aan! 

Is het eerlijk om oneerlijk te zijn?

Je kunt je zelfs afvragen ‘Is het eerlijk om oneerlijk te zijn?’. Nee, dat is het niet. Stel je voor: jij barst na vier maanden van onrealistische deadlines flink uit tegen je collega. 

“Waarom moet ook altijd alles hier ad-hoc? Waarom ligt er geen goede planning? En waarom komt iedereen altijd bij mij? Ziet dan niemand dat ik compleet overloop en niet meer kan?”

Je hoort het: een complete drama-uitbarsting. Vrij agressief zelfs. Je collega zal zich direct aangevallen voelen en de kans is klein dat er een constructief gesprek uit voortkomt.

Of wat ook kan: je reageert passief agressief. Dus je wordt niet echt boos, maar laat wel je boosheid doorschemeren in wat je zegt:

“Leuk dat je mij vraagt voor deze opdracht! Het is natuurlijk nogal last-minute en dat gebeurt wel vaker. Maar vooruit, ik ga wel alweer voor je aan de slag.”

Je collega snapt in deze situatie ook wel dat je het verzoek niet van harte oppakt. Maar doordat je niet zegt wat je echt vindt en hoe je het wél wilt zien, kan hij weinig met jouw reactie. 

Liever zeg je van storend gedrag, een te hoge werkdruk of veel te krappe deadlines niet pas na vier maanden iets op een wanhopige toon. Je kunt er maar beter al iets van zeggen op het moment dat je voor het eerst denkt “Dit vind ik vervelend!”. Dat scheelt jou én je collega een hoop frustratie, verbetert de werksfeer en komt jullie samenwerking ten goede. Ook belangrijk: je voorkomt er een burn-out mee.

Dit levert eerlijk zijn op het werk je op

Open communicatie op het werk is een must om de werksfeer goed te houden en om met plezier naar het werk te gaan. Niemand komt graag met een blok in zijn maag thuis om tegen zijn partner een enorme klaagzang over wéér een veel te drukke werkdag af te steken. Hoe eerder je frustratie kunt omzetten in oplossingen (bij je collega, niet bij je partner), hoe beter!

Het is geen kwestie van “Je mag eerlijk zijn op het werk”. Eerlijk zijn op het werk is eerder een eis om het werk voor jezelf en anderen leuk te houden. Dit brengt het je als je open en eerlijk bent:

• Je voorkomt stress en burn-out. Als jij steeds maar meegaat in last-minute verzoeken, nooit iets zegt van het stoorgedrag van je collega’s of van de veel te drukke kantoortuin, dan loopt je stressniveau alleen maar op. Beter zeg je er iets van om werkstress te voorkomen.
• Je behoudt je focus. Je kunt beter werken als je niet steeds gestoord wordt door een collega, niet wordt overspoeld met e-mails en geen takenlijst hebt waar geen einde aan komt. Door op tijd je grenzen aan te geven én te laten weten hoe je dingen liever ziet, kun jij efficiënter werken en dus meer gedaan krijgen.
• Je collega’s waarderen je. Eerlijkheid wordt gewaardeerd. Je collega’s weten dan dat jij ook echt vindt wat je zegt én ze kunnen erop vertrouwen dat je wel aan de bel trekt als je iets vervelend vindt. Een fijne gedachte! Ze hoeven dan niet tussen je woorden door te kijken. 
• Je samenwerkingen verlopen soepeler. Onderhuidse frustraties zitten de samenwerking met collega’s altijd in de weg. Het is voelbaar voor anderen dat iets je dwarszit. Als jij altijd eerlijk en constructief zegt wat je vindt (positief en negatief), dan gaan je samenwerkingen erop vooruit.
• Je stimuleert transparantie op de werkvloer. Als mensen zijn we kuddedieren. Als iedereen om de feiten heen draait en vooral lief en aardig doet op het werk, dan ga je dat al snel overnemen. Het tegendeel is ook waar: als jij eerlijk bent over wat je niet fijn vindt, dan zullen anderen dat ook eerder doen. Zo creëer je een sfeer waarin mensen elkaar constructieve feedback én complimenten geven. 

Wanneer moet je eerlijk zijn op het werk?

Eerlijk zijn op het werk is altijd belangrijk als je ergens tegen aanloopt wat jouw productiviteit of werkplezier in de weg zit. Natuurlijk kan het eens zijn dat een collega luidkeels met de Spice Girls meeblèrt terwijl jij net probeert een honderd pagina’s tellend jaarverslag door te ploegen. Niet leuk, maar moet je soms tolereren (jij bent ook niet perfect!). 

Maar in deze situaties is het wel belangrijk om er eerlijk iets van te zeggen:

• Je agenda loopt over doordat alles op het werk ad-hoc verloopt en je steeds onhaalbare deadlines in je maag gesplitst krijgt. Je redt het niet meer en dat moet je laten weten voordat je overloopt.
• Je merkt dat je altijd maar aan staat omdat er continu collega’s aan je bureau staan, mensen chatberichten naar je sturen of je gebeld wordt voor alwéér iets belangrijks (wat zo belangrijk nog niet blijkt). 
• Je kunt niet alles alleen doen bij een bepaald project. Je moet dingen delegeren of op z’n minst hulp krijgen. 
• Je hebt last van de drukte in de kantoortuin. Van de vele praatjes bij het koffiezetapparaat of het feit dat de collega tegenover je soms een uur aan de lijn hangt terwijl jij serieus probeert te werken. Daardoor ben je al je focus kwijt. 
• Je bent niet tevreden op het werk. Je baan biedt te weinig uitdaging, de werkdruk ligt te hoog, de sfeer is niet fijn of – nog erger – je bent helemaal klaar met je werkgever. Dat móet je aangeven, want wie weet is er iets aan te doen.
• Je hebt last van een collega die vaak deadlines mist, onhaalbare verwachtingen heeft of het werk alsmaar op jou afschuift. Je collega is zich daar pas van bewust zodra jij iets zegt.

… er is natuurlijk ook nog zoiets als te eerlijk zijn…

@clickup @ClickUp honesty goes a long way in the workplace – Training module 11 #hr #office #corporatehumor ♬ original sound – ClickUp

Hoe kun je eerlijk zijn op het werk én een goede collega zijn?

Simpel. Je bent juist een goede collega als je eerlijk bent. Besef dat mensen niet tussen de regels door kunnen horen wat je bedoelt. Dat is geen onwil; mensen kunnen nu eenmaal niet in jouw hoofd kijken. Wees dus eerlijk in wat je vindt en nodig hebt. Dan kunnen anderen daar ook iets mee. Sterker nog: feedback wordt – zolang het constructief is – juist gewaardeerd. Je kunt de ander ermee helpen groeien en van blinde vlekken bewust maken. 

Met deze tips kun je eerlijk zijn op het werk over de werkdruk of werkstress zonder dat iemand zich aangevallen voelt. 

1. Communiceer assertief

Je wilt niet passief agressief communiceren. En ook zeker niet subassertief (zeggen “Oh ja hoor, is goed!” en ondertussen denken “Oh nee, dit wil ik helemaal niet!”). Wat je wél wilt, is assertief communiceren. Dat betekent dat je kort en bondig aangeeft wat je vindt, zonder eromheen te draaien of lange aanlopen te gebruiken. Je bent duidelijk en zegt letterlijk wat je vindt en wilt. 

Assertief communiceren pak je het beste zo aan:

• Wees concreet in wat je vervelend vindt. 
• Vermijd twijfeltaal of lange inleidingen (zoals “Misschien heb je het nooit gemerkt, maar ik heb het idee dat…”). 
• Spreek vanuit jezelf, dus in “ik”-perspectief (“Ik vind het vervelend dat…” in plaats van “Het is heel vervelend dat…”). 
• Wees kort en krachtig. 
• Geef duidelijk aan wat je wél wilt in plaats van alleen te focussen op wat jou stoort.
• Wijs niet met een vingertje naar de ander, maar houd het bij jezelf.
• Kom niet met mosterd na de maaltijd, maar probeer van vervelende dingen op het moment zelf (of vlak daarna) iets te zeggen.

2. Vertel wat in jouw ogen een oplossing zou zijn

Blijf niet hangen in de slachtofferrol als jij last hebt van storend gedrag, te krappe deadlines of een hoge werkdruk. Zeg niet alleen wat je stoort en wat je heel graag anders zou zien. Maak het je leidinggevende of collega makkelijker door zelf suggesties aan te dragen. Denk dus proactief na hoe jij dit probleem zou verhelpen.

Spiek bijvoorbeeld eens op het Instagram-account van Björn en van Tijdwinst voor allerlei praktische tips om slimmer te werken. Daar kun je vast inspiratie uit halen. Of kijk of één van deze tips jouw probleem verhelpt:

• Werk met een 1:1-lijst. Dit houdt in dat jij en je collega’s elkaar niet meer tien keer storen voor tien kleine vragen. In plaats daarvan stoor je je collega één keer voor tien vragen (en andersom). Je verzamelt in de loop van de dag of week de vragen die je aan die persoon wilt stellen, plant een afspraak en gaat er dan één keer voor zitten. Daardoor worden jij en je collega’s minder vaak gestoord.
• Stel voor om een assertiviteitscursus te volgen als jij ‘nee’ zeggen lastig vindt. Daar leer je om grenzen te stellen op een zelfverzekerde en duidelijke manier. 
• Maak afspraken over hoe je het liefst benaderd wordt met verzoeken. Wanneer is e-mail het juiste middel? Wanneer is een afspraak handig? En wanneer heeft het zoveel spoed dat iemand acuut moet bellen? En wanneer is het écht spoed? Hoe helderder je dat hebt, hoe minder vaak je voor niets wordt gestoord.
• Stel voor om je werk zo in te plannen dat je thuis werkt aan focusproject in plaats van daar op kantoor aan te zitten. Zo voorkom je overprikkeling in een drukke kantooromgeving.
• Houd elkaar regelmatig op de hoogte van wat er speelt. Dat verkleint ook de kans dat er halsoverkop iets moet gebeuren. Zo kun je beter inspelen op wat eraan komt en lange-termijn-planningen maken 

3. Houd je eigen tijdsplanning helder

Je hebt er niet altijd invloed op of je collega’s hun planning keurig netjes op orde hebben. Maar je kunt wel veel gedoe voorkomen door ervoor te zorgen dat je zelf exact weet of je wel of geen tijd hebt. Dat maakt het ook makkelijker om ‘nee’ te zeggen. Je ziet al na één blik op je agenda of iets past.

Björn legt in zijn boek ‘Elke Dag Om 15.00 Uur Klaar’ uit hoe je een slim timemanagement-systeem voor jezelf opbouwt, zodat je voortaan altijd overzicht hebt en nooit meer in tijdnood komt. Belangrijk is in elk geval dit:

• Noteer alle taken, afspraken en deadlines direct in je agenda.
• Verwerk je e-mail volgens de OHIO-methode. Check je inbox op vaste momenten en verwerk dan in één keer alle e-mails. Dus noteer binnengekomen verzoeken in je agenda, gooi weg wat weg kan, reageer waar je op moet reageren, etc. 
• Houd een realistische takenlijst bij, waarop je heel concreet en specifiek neerzet waar je die dag aan werkt. Maak er geen “zou leuk zijn als ik dit allemaal gedaan krijg”-lijst van, maar wees realistisch in wat lukt.
• Houd elke dag minimaal één uur tijd over voor onvoorziene dingen. Geloof ons: er gaat geen dag voorbij waarop die tijd niet gevuld wordt.
• Schat taken liever te ruim in. Denk je dat je één uur over die ene tekst doet? Maak er anderhalf van. De kans is groot dat je in de welbekende valkuil trapt dat je de beschikbare tijd overschat en de benodigde tijd voor een taak onderschat. 

Als je dit alles goed voor elkaar hebt, wordt het makkelijker om eerlijk te zijn over wat wel en niet haalbaar is. Scheelt een heleboel frustraties!

4. Voer een gesprek over de werkdruk

Hebben alle tips hierboven geen effect gehad en blijft het zo dat je met een overstroomd hoofd en een veel te volle agenda elke dag verwoede pogingen doet om alles gedaan te krijgen? Praat er dan over met je leidinggevende. 

Denk niet dat je zwak, te gevoelig, te hoogsensitief of wat dan ook bent. Ook niet als je collega’s nooit klagen over waar jij over klaagt. Voer het gesprek en laat je verrassen door de onverwachte oplossingen die daaruit voortkomen.

Veelgestelde vragen over eerlijk zijn op het werk

• Wat is vertrouwen op de werkvloer?

  Er is vertrouwen op de werkvloer als iedereen eerlijk durft te zeggen wat hij of zij vindt. Je voelt je veilig om dingen aan te geven en er is andersom ook ruimte voor anderen om hun visie te delen. Bij vertrouwen op de werkvloer kun je ervan op aan dat een collega het tegen je zegt als een project niet soepel verloopt of als hij ergens mee zit. Andersom vertrouwen je collega’s erop dat jij wel feedback geeft als iets je stoort en dat je daar de beste bedoelingen bij hebt.

• Hoe gedraag je je op je werk?

  Op het werk is het belangrijk om constructief te zijn als je feedback geeft. Breng feedback op zo’n manier dat de ander er iets aan heeft. Verder is het belangrijk dat je naast negatieve feedback regelmatig complimenten geeft. Zo laat je zien het beste met elkaar voor te hebben en voelen mensen zich gewaardeerd. Roddel verder niet, maar zeg het tegen iemand  als je ergens last van hebt. Ga er constructief het gesprek over aan en kom samen tot een oplossing.

• Wat is eerlijk werk?

  Eerlijk werk betekent voor elke werkgever iets anders. Uiteraard is het belangrijk dat elke werknemer gelijk behandeld wordt, dat je marktconform betaald krijgt en dat de werkomstandigheden in orde zijn. Verder betekent eerlijk werk in onze ogen dat naar de behoeften van elke werknemer wordt geluisterd. Er is niet altijd ruimte om er gehoor aan te geven, maar je voelt je in elk geval veilig om je behoeften of verbeterpunten te delen. Verder betekent eerlijk werk dat je elkaar de kans geeft om te groeien door feedback te geven op een constructieve manie.

• Hoe eerlijk moet je zijn tegen je leidinggevende?

  Je moet eerlijk zijn zodra iets jouw productiviteit of werkplezier belemmert. Wacht niet tot je overloopt, maar geef tijdig en concreet aan wat je lastig vindt. Eerlijkheid is geen zwakte; het helpt bij het verbeteren van de samenwerking en voorkomt burn-out.

• Wat doe je als eerlijkheid op je werk tegen je werkt?

  Eerlijkheid werkt juist vóór je, mits je het op een assertieve en constructieve manier brengt. Zeg wat je vindt vanuit het “ik”-perspectief en geef suggesties voor oplossingen. Daarmee vergroot je het vertrouwen van collega’s en leidinggevenden in jou.

• Wanneer is het beter om iets níet te zeggen op het werk?

  Kleine ergernissen die je niet structureel storen (zoals een eenmalige zangpartij op de werkvloer) kun je soms beter loslaten. Maar zodra iets je werk belemmert of stress oplevert, moet je er eerlijk over zijn.

• Hoe ga je om met collega's die niet eerlijk zijn?

  Wees zelf het goede voorbeeld. Door eerlijk te communiceren over wat je dwarszit en constructieve feedback te geven, stimuleer je een transparantere werksfeer. Mensen nemen dat gedrag sneller over dan je denkt.

• Wat als eerlijk zijn leidt tot conflicten op het werk?

  Conflicten ontstaan eerder door opgekropte frustraties dan door open communicatie. Door tijdig, duidelijk en zonder beschuldigingen te praten over wat je stoort, voorkom je escalatie. Denk mee in oplossingen.

• Mag je altijd zeggen wat je denkt op de werkvloer?

  Ja, zolang je eerlijkheid combineert met respect en assertiviteit. Zeg niet alleen wat je níet wilt, maar vooral wat je wél nodig hebt. Vermijd passief-agressieve of botte uitingen.

• Hoe geef je eerlijke feedback zonder iemand te kwetsen?

  Geef feedback vanuit jezelf (“Ik merk dat…”) en wees concreet. Geef ook suggesties voor verbetering. Door het gesprek aan te gaan op het moment zelf en niet na weken, voorkom je onnodige spanningen.

• Wat doe je als je merkt dat er oneerlijke praktijken plaatsvinden?

  Zwijgen maakt je medeverantwoordelijk. Eerlijkheid is essentieel voor vertrouwen op de werkvloer. Spreek de persoon aan of bespreek het met je leidinggevende, afhankelijk van de ernst van de situatie.

• Hoe balanceer je eerlijkheid met loyaliteit aan je team of organisatie?

  Echte loyaliteit betekent dat je dingen bespreekbaar maakt die niet werken. Door eerlijk te zijn, help je je team of organisatie groeien. Je versterkt de samenwerking en voorkomt inefficiëntie of uitval.

• Is radicale eerlijkheid op het werk een goed idee?

  Niet als het bot of lomp is. Maar wél als je het combineert met empathie, assertiviteit en oplossingsgericht denken. Eerlijkheid moet bijdragen aan vertrouwen en verbetering, niet aan kwetsen of domineren.

Stressvrij werken? Volg een cursus timemanagement

Hoe hoog de werkdruk is, ligt niet alleen aan het bedrijf waar je werkt. Zelfs in de meest ambitieuze kantoren kun jij er iets aan doen om niet door de werkstress opgeslokt te worden. Het begint met prioriteiten stellen, je planning goed inrichten, overzicht houden en grenzen aangeven als iets niet past.

Hoe je dat alles aanpakt, leren we je in onze cursus timemanagement. Je gaat na één dag naar huis met veel praktische inzichten en tips. Daarmee kun jij je tijd voortaan beter managen en in minder tijd meer gedaan krijgen, maar dan zonder harder te werken. Wij leren je hoe je dat zo aanpakt dat je focus omhoog gaat, je efficiëntie stijgt en de werkstress de deur uit kan. 

Wie zijn wij? | Training Timemanagement

Bij Tijdwinst helpen we professionals in heel Nederland om slimmer te werken door meer uit hun werk, uit samenwerkingen en uit hun tijd te halen. Onze ervaren trainers geven al 20 jaar trainingen rondom onderwerpen als timemanagement, snellezen en gesprekstechnieken. Zowel op allerlei locaties in Nederland als online verzorgen we deze kleinschalige en praktijkgerichte trainingen. Ben jij erbij?

Bekijk onze websites voor meer praktische tips en voor ons trainingsaanbod. Of meld je direct aan voor één van onze trainingen. 

• 1-daagse training Timemanagement | Blog
• 1-daagse training Feedback geven | Blog
• 1-daagse training Snellezen, mindmapping en geheugentechnieken | Blog
• 1-daagse training Assertiviteit | Blog
• 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
• 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog